"تنز" مخفف انگلیسی عبارت تحریك وراپوستی الكتریكی اعصاب یا Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation است. یك دستگاه تنز شامل یك جعبه كوچك (تقریبا به اندازه یك نوار كاست) و یك گیره پشت آن است تا بتوانید آن را به كمر لباس خواب خود (یا هر لباسی كه در هنگام زایمان میپوشید) متصل كنید. این دستگاه، پالسهای كوچك الكتریكی آزاد میكند. چهار رشته سیم از دستگاه خارج میشوند كه هر كدام به یك بالشتك چسبنده وصل میشوند. شما این بالشتكهای كوچك را به پشت خود وصل خواهید كرد؛ میتوانید از ماما یا همراه خود بخواهید كه این كار را برای شما بكند. اگر همراه شما در اتاق زایمان به شما كمك میكند، باید دستورالعمل استفاده از این دستگاه را (كه هنگام خرید آن دریافت كردهاید) رعایت كند.
دو تا از این بالشتكها در دو طرف نخاع در تقریبا محل بند سوتین شما قرار داده میشوند. دو تای دیگر به موازات دوتای بالایی اما پایینتر در تقریبا نزدیكی گودی كمر شما قرار میگیرند. این بالشتكها آغشته به ژل هستند تا به پالسهای الكتریكی كمك كنند كه به سادگی از پوست شما بگذرند. این دستگاه دكمههایی دارد كه به شما اجازه میدهد تا تناوب و شدت پالسها را كنترل نمایید. همچنین یك دكمه كمكی هم دارد كه میتوانید در دست خود نگه داشته و زمانی كه میخواهید دستگاه حداكثر توان را آزاد كند تا یك انقباض شدید را تحمل نمایید، آن را فشار دهید.
دستگاه تنز چگونه كار میكند؟
پالسهای الكتریكی این دستگاه جلوی رسیدن سیگنالهای رحم و گردن رحم به مغز را میگیرند، همچنین بدن شما را تحریك میكنند تا ماده مسكن طبیعی بدن كه اندورفین (Endorphin) نامیده میشود را آزاد نماید.
چه وقت باید تنز را مورد استفاده قرار دهم؟
تنز در صورتی بهترین عملكرد را از خود نشان میدهد كه دقیقا از ابتدای شروع زایمان آن را به كار بگیرید، زیرا تقریبا یك ساعت طول میكشد تا بدن با آزاد كردن اندورفین به این پالسهای الكتریكی پاسخ دهد. بیمارستانهای معدودی حتی در كشورهای پیشرفته، این دستگاه را در اختیار شما قرار میدهند.
مزایای دستگاه تنز چیست؟
قابل حمل و غیر تهاجمی است و كاملا تحت كنترل شما قرار دارد.
استفاده از آن آسان است.
جلوی تحرك شما را نمیگیرد.
هر چقدر وقت میخواهید از آن استفاده كرده و سپس خاموشش كنید؛ این دستگاه، اثر جانبی ندارد.
باور متخصصین بر این است كه این دستگاه، تأثیری بر نوزاد ندارد.
میتوان از آن در زایمان خانگی نیز استفاده كرد.
معایب دستگاه تنز چیست؟
تنها در مرحله اول زایمان میتواند به شما كمك كند و هنگامی كه انقباضها واقعا شدید شوند این دستگاه نه تنها سودی نخواهد داشت بلكه شاید آزاردهنده نیز باشد.
ممكن است با عملكرد دستگاه نظارت الكترونیكی بر ضربان قلب كودك تداخل داشته باشد و مجبور شوید از استفاده از آن صرفنظر كنید، اگر چه متخصصین احتمال تداخل دستگاه تنز با دستگاه نظارت بر ضربان قلب جنین را كم توصیف كرده اند. خاموش كردن دستگاه تنز موجب میشود كه ترشح اندورفین نیز متوقف گردد.
اگر بخواهید زایمان در آب داشته باشید، میتوانید این دستگاه را پیش از ورود به استخر مورد استفاده قرار دهید، اما استفاده از آن در درون استخر امكانپذیر نیست.
استفاده از این دستگاه، ماساژ دادن پشت شما را (كه یك راه بسیار عالی برای تسكین درد میباشد) برای همراهتان دشوار میكند.
چند نكته مفید و مهم:
انواع بسیار بسیار مختلفی از دستگاه تنز وجود دارند كه میتوانید كرایه كرده یا بخرید. از دوستان، ماما یا یك فیزیوتراپیست زایمانی پرسوجو كنید تا به شما كمك كنند یك نمونه را انتخاب نمایید.
در آغاز كار، كنترلها را در پایینترین حد خود قرار دهید و سپس به تدریج و همزمان با شدیدتر و قویتر شدن انقباضها، شدت پالسها را افزایش دهید.
بالشتكها را هر سه ساعت یكبار برداشته و پیش از قرار دادن مجدد روی پوست، آنها را به ژل آغشته نمایید. این كار موجب میشود كه تماس بالشتكها با پشت شما در سطح واقعا خوبی باقی بماند.
به حركت ادامه دهید. حركت كردن در طول زایمان به خانمها كمك میكند تا احساس كنند كنترل بیشتری بر وضعیت خود دارند، و در نتیجه تأثیر این دستگاه را افزایش میدهد.
اگر فكر میكنید این دستگاه به شما كمكی نمیكند، آن را خاموش كنید و لازم نیست به هیچ وجه احساس بدی داشته باشید. با این كار، هیچ چیزی را از دست ندادهاید (البته به جز هزینه خرید یا كرایه دستگاه را!) همه گزینههای دیگر تسكین درد، هم از نوع دارویی و هم از نوع غیردارویی، هنوز هم قابل استفاده هستند.